سوره واقعه مدل 05

سوره واقعه، پنجاه و ششمین سوره و از سوره‌های مکی قرآن که در جزء بیست و هفتم جای گرفته است. «واقعه» یکی از نام‌های قیامت است و در آیه اول این سوره آمده است. سوره واقعه درباره روز قیامت و وقایع آن سخن می‌گوید و مردم را در روز قیامت به سه گروهِ اصحاب یمین، اصحاب شِمال و سابقون دسته‌بندی می‌کند و درباره جایگاه و پاداش یا عذاب هر گروه سخن می‌گوید. در تفاسیر آمده است، مراد از گروه سوم (سابقون) امام علی(ع) است که در ایمان‌آوردن به پیامبر(ص) بر دیگران سبقت گرفت. فضایل بسیاری برای تلاوت این سوره بیان شده است، از جمله اینکه اگر کسی سوره واقعه را بخواند، نوشته می‌شود که از غافلان نیست. سوره واقعه قیامت را که در آن مردم دوباره زنده می‌شوند، شرح می‌دهد. نخست برخی از حوادث آن مانند تغییر وضعیت زمین، وقوع زلزله در آن و متلاشی‌شدن کوه‌ها را ذكر مى‌‏كند و سپس مردم را به سه دستهٔ سابقان، اصحاب يمين و اصحاب شِمال، تقسيم نموده، سرانجامِ هر گروه را بيان مى‌كند. پس از آن بر ضد اصحاب شِمال كه منكر ربوبيت خدا و معاد و قرآن‌اند، استدلال می‌آورد و در آخر حالت احتضار و فرا رسيدن مرگ را یادآوری می‌کند.[۴] آیات ۷ تا ۱۰ سوره واقعه، از آیات مشهور این سوره است که مردم را در روز قیامت به سه گروه تقسیم می‌کند. آیه دهم نام گروه سوم را دو بار تکرار کرده است: «السابقون السابقون». درباره این آیه، گفتگوهای فراوانی میان مفسران صورت گرفته است.[۶] سیدمحمدحسین طباطبایی از دو آیهٔ دیگرِ قرآن، نتیجه می‌گیرد منظور از «سابقون» نخست، سبقت‌گیرندگان در کارهای خیر، و منظور از «سابقون» دوم، سبقت‌گیرندگان در رسیدن به مغفرت خداوند است؛ چرا که سبقت در انجام کار خیر، پیشی‌گرفتن انسان در رسیدن به مغفرت خداوند را موجب می‌شود.[۷] همچنین گفته شده است مراد از سابقان، امام على(ع) است كه در ايمان به رسول خدا (ص) از ديگران سبقت گرفت.[۸] برای تلاوت سوره واقعه فضیلت و خواص بسیاری بیان شده است؛ از جمله در تفسیر مجمع البیان از پیامبر(ص) نقل شده است اگر کسی سوره واقعه را بخواند، نوشته می‌شود که از غافلان نیست.[۹] همچنین در روایات آمده اگر کسی سوره واقعه را بخواند، هرگز گرفتار تنگدستی نمی‌شود.[۱۰] بنابر حدیثی دیگر از امام صادق(ع)، سوره واقعه سورهٔ امیرالمؤمنین (ع) است و هرکس آن را بخواند، از دوستان ایشان خواهد بود.[۱۱]