کتاب سخن رمز دهان اثر شمس آقاجانی انتشارات سرزمین اهورایی جلد دوم

کتاب سخن رمز دهان تئوری و نقد ادبی است. مجلد نخست این کتاب توسط سرزمین اهورایی منتشر شده است. کتاب کی اثر مستقل است اما موضوع و مباحث کتاب ادامه‌ی مباحث مطروحه در جلد نخست آن است. بخش های مختلف این کتاب عبارتند از: پیش‌گفتار / انهدام سیستماتیک / نثر و شعر دیداری / خطوط تصویری / نثر و شعرکانکریت / (معنا و دلالت/ جامعه‌شناسی شعر) / بُعد سومِ ارتباطی / گسست‌های شعر فارسی / شعر، گفتمان، ایدئولوژی / مواد شوینده / معاصرت / پیوست: فروغ و شاملو، در گذرِ سال‌ها / نمایه
در بخشی از این کتاب می‌خوانید: ژانر از زایندگی و زایایی می‌آید و ریشه در واقعیت (ریٔالیته‌ی عصر) دارد و هرگاه نتواند درشکل‌های موجود سخن بگوید، محدودیت‌ها و پیله‌های شکلی را می‌ترکاند و از فرم‌های تثبیت‌شده و ناتوان عبور می‌کند تا جان خود را آزاد ‌کند. این تغییر در واقعیت است که تغییر در ادبیات و هنر را به‌ وجود می‌آورد. هنر و ادبیات جدی در هر مقطعی در پیِ واقعی‌ترین بیان ممکن است و همواره هر مکتب و جریان جدیدی خود را واقعی‌تر از قبل از خود می‌داند. آن مثله‌مثله شدن زبان و بیان ـ که در ابتدا به آن اشاره کردیم ـ به‌خاطر این است که آن واقعیتِ پیوسته دیگر توهمی بیش‌نیست؛ تخیلِ قطعه ‌قطعه شده، بازتاب شکاف‌های عمیقی است که در ذهن و اندیشه‌ی ما رخ می‌دهد. واقعیت بحرانی، شاعر واقعی را دچار بحران فرمی می‌کند و این یکی از همان مقاطعی است که او را به‌سمت زبانِ ناچاری و زبان را به‌سمت غریزی‌شدن سوق می‌دهد. و یک‌بار دیگر او را در مقطع این سوال اولیه قرار می‌دهد که به‌راستی «شعر چیست» و ادبیات چیست؟ شعرِ تجاوز و تجاوز از شعر (شعر و زبانِ مثله‌شدن و مثله‌شدنِ شعر و زبان) نمایش‌گر هم‌دیگر می‌شوند. پس محتوا آن چیزی نیست که در فرم و قالب ریخته شود!...